IN 5 STAPPEN: EEN SUCCESVOL VITALITEITSPROGRAMMA
2 november 2020
Gezondheid is een belangrijke ‘business value’ geworden: het bepaalt mede hoe goed werknemers functioneren en levert daarmee een bijdrage aan de waarde van een organisatie. Daarom in deze blog 5 inzichtelijke stappen voor een succesvol vitaliteitsprogramma.
Dat de aandacht in deze nieuwe tijden op de werknemer wordt gericht is niet zo verwonderlijk. De afhankelijkheid van goede werknemers neemt toe en vandaar het belang dat werknemers fysiek en mentaal gezond blijven. Ga je een stapje verder dan maak je écht werk van gezondheid, betrokkenheid en ontwikkeling van medewerkers.
En wat blijkt: daar pluk je als bedrijf direct de vruchten van. Meer fitheid en werkplezier levert minder ziekteverzuim, een hogere arbeidsproductiviteit en grotere tevredenheid bij medewerker en klant op. Gezondheid is een belangrijke ‘business value’ geworden: het bepaalt mede hoe goed werknemers functioneren en levert daarmee een bijdrage aan de waarde van een organisatie.
Succesvol vitaliteitsprogramma
Steeds vaker worden programma’s Ingezet in organisaties als middel om vitaliteit te bereiken bij zowel individu als organisatie. Een win-win situatie dus.
Inmiddels, aan de hand van onze ervaringen, hebben we steeds beter geleerd wat nodig is om zo’n vitaliteitsprogramma ook daadwerkelijk effectief te laten zijn.
Deze lessen kunnen we vertalen naar inzichten en daarmee naar criteria of tips voor een succesvol vitaliteitsprogramma.
Stap 1: De noodzakelijke combinatie van aandacht voor fysieke én mentale gezondheid
In een vitaliteitsprogramma gaat de aandacht uit naar zowel lichamelijk als geestelijk welzijn. Vitaliteit bestaat namelijk niet alleen uit een fysieke dimensie. Covey meent dat vitaliteit bestaat uit een mentale dimensie (hoofd), een fysieke dimensie (lichaam), een sociaal-emotionele dimensie (hart) en een inspirationele dimensie (ziel).
Om een klein boeketje aan factoren te noemen: zinvol werk, persoonlijke groei, energie, lichamelijke conditie, persoonlijkheid, relaties, omgaan met tegenslag, zingeving en de balans tussen werk en privé.
Besteed in het programma aandacht aan al deze dimensies, waardoor én gezondheid én welbevinden centraal staan.
Stap 2: Advies op persoonlijke maat
Het inspelen op persoonlijke problemen en risico’s is een veel grotere stimulans tot gedragsverandering dan wanneer informatie over algemene gezondheidsrisico’s wordt gegeven. Een individueel gesprek n.a.v. de resultaten van de vitaliteitsscan is een simpele maar effectieve methode voor gezondheidsbevordering en gedragsverandering.
Op maat gemaakte boodschappen, aangepast aan de mate waarin een persoon wil veranderen, vermindert weerstand en vergroot effectiviteit.
Stap 3: Motivational interviewing
Wat je ook doet, het is water naar de zee dragen als deelnemers zich niet openstellen en er niet ontvankelijk voor zijn. Aansluiten bij de motivatiebronnen van de deelnemer is het devies. Niet overredingskracht, confrontatie of dreiging. Niet de focus op angst, schaamte, verlies of ongemak, maar op de verbinding met iets van intrinsieke waarde, iets wat voor hem of haar kostbaar is.
Maak helder welke nadelen kleven aan het huidige gedrag en wat de voordelen zijn door het anders te gaan doen. Laat de deelnemer zelf uiteindelijk met de argumenten komen.
Laat iemand geloven in zijn eigen kunnen en dat hij werkelijke verandering kan bewerkstelligen.
Stap 4: Actieplan
Het zorgt voor een concreet beeld in iemands hoofd van de toekomstige situatie (waar en wanneer) en de bijbehorende acties (hoe).
Een voorbeeld van een intentie is “ik wil 10 kilo afvallen”. Een actieplan voegt daaraan toe “elke ochtend voor het ontbijt trek ik mijn hardloopschoenen aan en ga ik 30 minuten hardlopen”.
Het is belangrijk intenties te vertalen in gedrag: als situatie X zich voordoet, zal ik gedrag Y uitvoeren. Daardoor wordt nagedacht over de situatie, deze situatie wordt geactiveerd en toegankelijker gemaakt in de hersenen. Wanneer de deelnemer dan zo’n relevante situatie tegenkomt, wordt dit eerder opgemerkt en makkelijker gemaakt het gedrag automatisch uit te voeren.
Laat deelnemers actieplannen maken. Hierin kunnen ook acties staan om uit te voeren wanneer zich barrières voordoen.
Stap 5: Zicht hebben op wat het oplevert
Het invoeren van een vitaliteitsprogramma is vaak een stapsgewijs leerproces. Systematisch evalueren en zicht hebben op de resultaten verhoogt de kans op succes en borging.
Organiseer proces- en effectevaluaties, waarbij het belangrijk is duidelijke doelen te stellen.
Het bovenstaande lijstje van inzichten is zeker niet uitputtend en kan gemakkelijk aangevuld worden met nog veel meer inzichten. Bovendien hangen veel tips en criteria onderling samen en zijn sommige in bepaalde contexten belangrijker dan andere. Ondertussen werken we vol enthousiasme verder!