EEN REVOLUTIONAIRE VOLGENDE STAP IN PERSOONLIJKHEIDSONDERZOEK

Bij iScreen draait alles om verandering en vooruitgang. Als een van de pioniers op het gebied van (online) psychologisch onderzoek zetten we ons in om tests en vragenlijsten continu te verbeteren. Omdat de betrouwbaarheid van een test afneemt als deze jarenlang onveranderd blijft, besloten we in 2015 om een nieuwe persoonlijkheidsvragenlijst te ontwikkelen, met als doel verouderde versies te verbeteren en vervangen.

Het ontwikkelen van een nieuwe vragenlijst begint met een diepgaand literatuuronderzoek naar de fundamenten van persoonlijkheidstests en hoe deze wetenschappelijk zijn opgebouwd. Uit ons onderzoek bleek dat het Big Five-model breed geaccepteerd is als basis voor het vastleggen van de belangrijkste persoonlijkheidsdimensies. Toch heeft het model beperkingen: het beschrijft niet hoe de vijf dimensies en hun sub kenmerken onderling samenhangen of elkaar beïnvloeden binnen één individu.

Bovendien werkt het Big Five-model voor grote groepen uitstekend, maar voor individuen minder. Neem bijvoorbeeld de uitspraak ‘grote mannen hebben grote voeten’. Dat betekent dat er op groepsniveau (alle mannen) een samenhang is tussen lengte en schoenmaat. Maar het kan op individueel niveau toch voorkomen dat een lange man kleine voeten heeft, of een kleine man grote. Zoiets geldt ook voor het in kaart brengen van persoonlijkheidseigenschappen: het kan dus tekort schieten op individueel niveau. Ook kunnen mensen combinaties van eigenschappen vertonen die ogenschijnlijk tegengesteld zijn, bijvoorbeeld assertieve introversie of verlegen extraversie. Zonder aandacht voor deze unieke combinaties, missen we juist die karakteristieke eigenschappen die iemand onderscheiden en zijn of haar capaciteiten benadrukken. Om een compleet beeld te krijgen van iemands persoonlijkheid, is het Big Five-model daarom te globaal.

Daarom maken we gebruik van het Periodiek Systeem van Persoonlijkheidseigenschappen (PSP), dat inzicht biedt in de interactie tussen de vijf dimensies van het Big Five-model. Het PSP-model maakt het mogelijk om niet alleen de basiseigenschappen van iemands persoonlijkheid vast te leggen, maar ook om te kijken naar de samenhang tussen deze dimensies. Door de ‘wetmatigheden’ van het PSP-model toe te passen, kunnen we het Big Five-model uitbreiden met sub schalen die gebaseerd zijn op combinaties van de vijf hoofddimensies.

Daarnaast onderzochten we hoe bepaalde eigenschappen in een persoon naar voren komen: directief of faciliterend (vandaar de letter D in het model). Een andere beschrijving is actief of passief. Een eigenschap kan zich bijvoorbeeld actief uiten, wanneer een vriendelijk persoon hulp aanbiedt, of passief, wanneer diezelfde vriendelijke persoon openstaat voor hulpvragen. Om dit actieve of passieve aspect van persoonlijkheid te meten, hebben we een extra dimensie toegevoegd, de D-schaal. Zo ontstaat het ‘Big Six’-model dat ruimte biedt voor zowel de kern als de uitingsvorm van persoonlijkheidseigenschappen.

Onze nieuwe vragenlijst, de OceanD, combineert bovendien de voordelen van normatieve en ipsatieve meetmethoden. We hebben een normatieve vragenlijst ontwikkeld waarin ipsatieve vraagkenmerken zijn verwerkt. Elke vraag vraagt om een beoordeling op een Likertschaal en bevat een contrast tussen twee persoonlijkheidsdimensies. Hierdoor kan een extreem antwoord op de schaal een positieve score geven op het ene item en een negatieve op het andere. Deze aanpak biedt onderscheidend vermogen en maakt het mogelijk om de interactie tussen verschillende persoonlijkheidsdimensies nauwkeurig vast te leggen. Zo verkrijgen we een gedetailleerd inzicht in de unieke samenstelling van iemands persoonlijkheid, terwijl we deze ook kunnen vergelijken met algemene patronen op populatieniveau. Een revolutionaire stap in persoonlijkheidsonderzoek!